Ο Κοσμάς Μπαλάνος ήταν ένας από τους τέσσερις γιους του Μπαλάνου Βασιλόπουλου, κληρικός και Μαθηματικός που διαδέχθηκε τον πατέρα του στην διεύθυνση της Μπαλαναίας Σχολής το 1760 και δίδαξε σε αυτήν ως το 1799. Ο Κοσμάς Μπαλάνος, όπως και ο πατέρας του, έμεινε προσηλωμένος στην παράδοση τόσο όσον αφορά στις ιδέες του όσο και στη διδακτική του μέθοδο.
Η εμμονή του στις παλαιότερες αντιλήψεις και η αποστροφή του προς κάθε τι νεωτερικό υπήρξαν η αιτία αντιπαράθεσής του με τον Αθανάσιο Ψαλίδα. Παρόλα αυτά ο ηπειρώτης λόγιος διακρινόταν για την ευρυμάθεια και τη διδακτική του ικανότητα. Ο Κοσμάς Μπαλάνος συνέγραψε θεολογικά και επιστημονικά έργα. Πολλά από τα έργα του τυπώθηκαν με δαπάνη των αδελφών Ζωσιμάδων, πολλά από αυτά παρέμειναν ανέκδοτα για οικονομικούς λόγους, ενώ ένα μεγάλο μέρος τους καταστράφηκε όταν κάηκε η βιβλιοθήκη των Μπαλαναίων επί Αλή Πασά .
Στα σωζόμενα ανήκουν:
- Έκθεσις Συνοπτική Αριθμητικής, Άλγεβρας και Χρονολογίας, Βιέννη, 1798
- Έκθεσις ακριβεστάτη της Αριθμητικής, Βενετία, 1803 (έργο του πατέρα του που εκδόθηκε με δική του επιμέλεια)
- Οδός Μαθηματική, Βιέννη, 1816 (έργο του πατέρα του που εκδόθηκε με δική του επιμέλεια)