Λάμπρου Μ., Τα μη στοιχειώδη μαθηματικά κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας (Η περίπτωση του Νικηφόρου Θεοτόκη)

Το επίπεδο της μαθηματικής εκπαίδευσης στον τόπο μας κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας ήταν, ιδίως τους πρώτους αιώνες, χαμηλό. Παραδείγματος χάριν στην περίφημη σχολή του Γκιούμα και επί του σοφού Σουγδουρή, στις αρχές του 18ου αιώνα, ο συνδιδάσκαλος του Σουγδουρή, Αναστάσιος ιερεύς Παπαβασιλείου δίδασκε μόνον «νύξιν τινά της Γεωμετρίας εις τους μαθητάς του με μικρόν πονημάτιον εισαγωγικόν εις τας Μαθηματικάς γνώσεις». Έναν αιώνα αργότερα η πρόοδος ήταν μηδαμινή όπως γράφει ο Δάρβαρης, «Δεν έχομεν ακόμη μίαν καλήν Αριθμητικήν δια την διδασκαλίαν των νέων…εις κανένα σχεδόν από τα παρ’ ημίν σωζώμενα κοινά Σχολεία δεν παραδίδεται η Αριθμητική». Ακόμα και στην πιο ένδοξη περίοδο της Αθωνιάδας Σχολής, επί Ευγενίου Βουλγάρεως, το επίπεδο των Μαθηματικών δεν ήταν ικανοποιητικό. Όταν «εγυμνασιάρχει πανευκλεώς ο δεινός Ευγένειος», επισημαίνει παραπονούμενος το 1780 στην Απολογία του ο Μοισιόδακας «…τίνα καρπόν εδρέψαμεν το τελευταίον από των ατρύτων μόχθων ημών;…μίαν έννοιαν συγκεχυμένην ή επιπόλαιον της Αριθμητικής και…γνώσιν ενός μόνο βιβλίου των Στοιχείων του Ευκλείδου, και μήτε τούτου πλήρους». Και αυτά όταν ο δεινός Βούλγαρις είχε αναγράψει στην πύλη της Σχολής την παραλλαγή «Γεωμέτρησων εισήτω, ου κωλύω. Τω μη θέλοντι συζυγώσω τας θύρας», της γνωστής πλατωνικής επιγραφής.

Πλήρες κείμενο.

Συγγραφείς
Μιχάλης Λάμπρου