Βούλγαρις Ευγένιος: σκιαγράφηση των πολιτισμικών αλλαγών και των ιδεολογικών ζυμώσεων στον 18ο αιώνα.

Του  Αθανάσιου Καλαμάτα του Ιωάννη.

Η διδακτορική αυτή διατριβή, με δείκτη τη δράση και το έργο του Ευγένιου Βούλγαρι, εξέχουσας μορφής των προεπαναστατικών χρόνων, επιχειρεί σφαιρικά να αναδείξει τη σχέση της Παιδείας του νέου Ελληνισμού, με την ιδεολογία που εξέφρασε ο ευρωπαϊκός Διαφωτισμός στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο κατά τον 18ο αιώνα.

Γέννημα του ευρωπαϊκού ο νεοελληνικός Διαφωτισμός, αποτελεί μια από τις κύριες συνιστώσες στη διαμόρφωση της πνευματικής και της ιδεολογικής φυσιογνωμίας του νέου Ελληνισμού. Ένα από τα ασφαλέστερα κριτήρια για την αξιολόγηση του κινήματος αυτού, είναι ο βαθμός της δημιουργικής επαφής των Ελλήνων Λογίων με τις ιδεολογικές αξίες που το χαρακτηρίζουν. Το ευρύτερο πλαίσιο, μέσα στο οποίο εντάσσεται ο νεοελληνικός Διαφωτισμός ορίζεται από ένα μείζον ζήτημα: ποια σχέση των Ελλήνων Λογίων προκύπτει μέσα από τη διαπλοκή τους με το δυτικοευρωπαϊκό πνευματικό γίγνεσθαι. Εδώ ο Ευγένιος Βούλγαρις βρίσκεται στο επίκεντρο των ιδεολογιών μεταβολών. Ολόκληρο σχεδόν το έργο του, από τη διδακτική παρουσία του στα τέσσερα εκπαιδευτικά κέντρα του Ελληνισμου, τη Μαρουτσαία Σχολή των Ιωαννίνων, τη Σχολή Κοζάνης, την Αθωνιάδα Ακαδημία και την πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή, μέχρι τη λαμπρή σταδιοδρομία του στο τσαρικό περιβάλλον της Αικατερίνης β΄,  συντελεί άμεσα στη διασύνδεση της ελληνικής Παιδείας του 18ου αιώνα με την ευρωπαϊκή φιλοσοφική και πολιτική σκέψη, υπό έναν όρο όμως, στην ενσυνείδητη διατήρηση της ελληνορθόδοξης παράδοσης, την οποία έναντι της ευρωπαϊκής, σαφέστατα οριοθετεί ο κλεινός Ευγένιος.

ΑΠΘ,  Σχολή Θεολογική. Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας

 

Έτος Έκδοσης
2011
Συγγραφείς
Καλαμάτας Αθανάσιος του Ιωάννη
Τόπος Έκδοσης
Θεσσαλονίκη